Doyasıya Fikir Keyfi Yazılar

Refet kelimesinin anlamı nedir? Kökeni, kullanım alanları ve güncel tartışmalar Refet kelimesi, Türkçede daha çok isim olarak bilinse de, kökleri Arapça “ra’fa/ra’fet” (رأفة) köküne dayanır ve temel olarak “şefkat, merhamet, yumuşaklıkla davranma” anlamlarını taşır. Osmanlı Türkçesinde ref’et şeklinde kesme işaretiyle de yazılan kelime, hem metinlerde nitelik bildiren bir ad olarak hem de kişilere verilen ad olarak karşımıza çıkar. Bugün Türkiye’de “Refet” biçimi yaygınlaşmıştır; anlam alanı ise “merhametli olma, esirgeme, yufka yüreklilik, incelik” etrafında kümelenir. Etimolojik arka plan: “Ra’fet”ten “Refet”e Kelimenin çekirdeği, Arapçada “acıyan, esirgeyen” anlamına gelen ra’fa fiilinden türeyen ra’fet (şefkat, merhamet) adıdır. Osmanlı yazı dilinde ses uyumları ve yazım…

Gülistan Türkçe Mi? Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü ve Pedagojik Perspektif Öğrenmenin Gücü: Pedagojik Bir Bakış Bir eğitimci olarak, her gün sınıfımda öğrencilere sadece bilgiyi aktarmanın ötesine geçmeye çalışıyorum. Öğrenme, insanın dünyayı keşfetme, kendi potansiyelini anlama ve toplumsal bağlarını güçlendirme yolculuğudur. Ancak bu yolculuk, sadece ezber bilgileri öğretmekle sınırlı değildir. Asıl önemli olan, öğrencilerin bu bilgileri nasıl içselleştireceği ve onları kendi hayatlarına nasıl uyarlayacaklarıdır. Öğrenmenin dönüştürücü gücü, insanın hem bireysel hem de toplumsal düzeyde gelişimini sağlamakla kalmaz, aynı zamanda derin bir anlam kazanır. Bu bakış açısıyla, “Gülistan Türkçe mi?” sorusunu sadece dilsel bir mesele olarak değil, aynı zamanda öğrenme, kültür ve toplumsal…

Kalp Spazmı Geçiren Ne Yapmalı? Gerçek Hayattan Hikâyelerle Kalp Sağlığını Anlamak Bir sabah işe yetişmeye çalışırken göğsünüzde aniden bir sıkışma hissetseniz… Ne yapardınız? İşte bu yazı, o anı yaşamış, kalbiyle yüzleşmiş insanların hikâyelerinden yola çıkarak yazıldı. Çünkü kalp spazmı yalnızca tıbbi bir olay değil; hayatın, stresin ve duyguların sessiz bir çığlığıdır. Gelin, hem verilerle hem de gerçek hikâyelerle kalbimizi anlamaya çalışalım. Bir Sabah, Her Şey Bir Anda Değişti Ahmet 42 yaşında, aktif bir satış müdürüydü. Yoğun iş temposu, kahveyle geçen sabahlar, sigarayla biten geceler… Bir sabah ofise gitmek için hazırlanırken, göğsünde aniden bir baskı hissetti. “Sanki bir el kalbimi sıkıyordu,”…

Gözlem Kaça Ayrılır? Kültürlerin Aynasında Antropolojik Bir Yolculuk Bir Antropoloğun Davetkâr Bakışı Dünyayı anlamanın en güzel yolu, onu gözlemlemektir. Farklı kültürlerin ritüellerine, sembollerine ve yaşam biçimlerine baktıkça, insanlığın ortak ama bir o kadar da çeşitli doğasını keşfederiz. Bir antropolog olarak her yolculuğumda aynı büyüyü hissederim: bir köy düğünündeki dans figürleri, bir tapınaktaki sessiz dua, bir çocuk oyunundaki paylaşım anı… Hepsi insanlığın kültürel hikâyesinin parçalarıdır. Peki, gözlem kaça ayrılır ve neden bu kadar önemlidir? Bu soru, yalnızca akademik bir merak değil; insanı anlamaya çalışan herkesin ortak arayışıdır. Gözlemin Antropolojik Anlamı Antropoloji, insanın kültürel ve toplumsal evrenini anlamakla ilgilenir. Bu anlamda gözlem,…

Guarani Kimdir? Varlığın Sessiz Felsefesi Üzerine Bir Düşünce Bir filozof için her isim, her kavram, her kültür bir sorudur. “Guarani kimdir?” sorusu da bu anlamda yalnızca bir halkı değil, insanın varoluş biçimini sorgulamaya açan bir çağrıdır. Çünkü Guarani, Güney Amerika’nın ormanlarında yaşamış bir topluluk olmanın ötesinde, varlıkla kurduğu ilişkiyle insanın doğaya, bilgiye ve ahlaka dair bütün kabullerini yeniden düşündürür. Bu yazı, Guarani halkını bir tarihsel figür olarak değil, bir varoluş biçimi olarak ele almayı amaçlıyor. Etik Perspektif: Doğa ile Birlikte Var Olmanın Ahlakı Etik felsefe, insanın nasıl yaşaması gerektiğiyle ilgilenir. Guarani toplulukları için bu soru, doğayla çatışmadan yaşamanın yollarında somutlaşır.…

Bir Siyaset Bilimcinin Gözünden: Grip İçin Evde Ne Yapılabilir? Toplumun güç ilişkilerini ve iktidar yapılarını inceleyen bir siyaset bilimci olarak, bazen en basit görünen olguların bile derin bir politik anlam taşıdığını fark ederim. Grip gibi sıradan bir hastalık, aslında yalnızca biyolojik bir süreç değildir; devletin, kurumların ve bireyin birbiriyle kurduğu güç ilişkilerinin de küçük bir aynasıdır. “Grip için evde ne yapılabilir?” sorusu, ilk bakışta sağlıkla ilgili bir öneri arayışı gibi görünse de, toplumsal iktidar dinamiklerinin evin içine nasıl sızdığını anlamak için mükemmel bir başlangıçtır. Hastalık, İktidar ve Vatandaşlık İlişkisi Siyaset biliminin temel kavramlarından biri olan iktidar, yalnızca siyaset kurumlarında değil,…

Şunu peşin peşin söyleyeyim: “Harcanabilir gelir” tek satırlık bir formülle çözülecek kadar masum değil. Politika yapıcılar onu basitleştirip övüyor, bankalar kredi skoruna malzeme ediyor, bizlerse cüzdanda kalan parayı ölçtüğünü sanıyoruz. Oysa harcanabilir gelirin neye eşit olduğu sorusu; vergi politikalarından kültürel tüketim kalıplarına, enflasyondan borçluluk düzeyine kadar uzanan tartışmalı bir alan. Bugün bu kavrama, tartışmayı göze alan cesur bir yerden bakacağız: Tanımı netleştirecek, zayıf yönlerini açığa çıkaracak, sonra da sizin gerçek hayatınızdaki karşılığını sorgulayacağız. Harcanabilir Gelir Neye Eşittir? (Klasik Tanım) Ekonomi ders kitaplarında harcanabilir gelir (disposable income) genellikle şu şekilde tanımlanır: Harcanabilir gelir = Kişisel gelir − kişisel (doğrudan) vergiler. Mikro…

Gıcık Öksürük Nasıl Geçer? Ibrahim Saraçoğlu’nun Doğal Yöntemlerine Siyaset Bilimsel Bir Bakış Gücün ve Toplumsal Düzenin Dönüştürücü Etkisi Toplumsal yapının her aşamasında güç ilişkilerinin belirleyici olduğu bir dünyada, bireylerin sağlıkları üzerinde de benzer dinamiklerin etkisini görmek mümkün. Özellikle, kişisel sağlık sorunları karşısında, toplumsal normlar ve ideolojiler nasıl bir yönlendirici rol oynar? Her birey, aynı zamanda bir toplumsal aktör ve aynı zamanda sağlık hakkına sahip bir vatandaş olarak, güç ilişkilerinin etkisi altındadır. Gıcık öksürük gibi yaygın bir sağlık sorunu, sadece fiziksel bir rahatsızlık olmanın ötesinde, toplumsal yapıyı ve bireylerin bu yapıdaki konumlarını sorgulamamıza neden olabilir. Gücün ve toplumsal düzenin dönüştürücü etkilerini,…

Goblen Kumaş Nasıl Temizlenir? Psikolojik Bir Bakış Psikolojiyle ilgilenen bir gözlemci olarak, gündelik yaşamda karşılaştığımız basit eylemlerin aslında ne kadar derin bir anlam barındırabileceğini fark etmek büyüleyici. Goblen kumaş temizliği gibi sıradan görünen bir konu, insan davranışlarının bilinçaltındaki düzen, kontrol ve kimlik arayışına dair ipuçları taşır. Çünkü her temizlik, sadece fiziksel bir arınma değil, aynı zamanda zihinsel bir yeniden düzenlemedir. Bilişsel Boyut: Düşünce Düzenini Yansıtmak Bilişsel psikoloji açısından bakıldığında, goblen kumaş temizliği zihinsel süreçlerimizin bir yansımasıdır. İnsan zihni karmaşıklığı azaltmaya çalışır; tıpkı goblen kumaşın yüzeyinde tozları ve lekeleri arayıp onları temizlemeye çalıştığımız gibi, zihnimizdeki dağınıklığı da azaltma eğilimindeyiz. Temizlik eylemi,…

Misket Havası Hangi Yöreye Ait? “Ankara’dır” Demek Kolay, Peki Gerçeğin Tamamı Bu mu? Misket Havası hangi yöreye ait? Bu soruya güçlü bir görüşle başlıyorum: Evet, Misket Havası denince akla ilk ve en görünür adres Ankara’dır. Ama işte tam da burada durup itiraz etmeliyiz. Çünkü “aidiyet” meselesi, tek cümlelik bir etiketin rahatlığına sığmayacak kadar karmaşık. Ankara’nın imzası güçlüdür; fakat Misket, İç Anadolu’nun geniş hafızasına yayılan, sınırları köy düğünleriyle, göçlerle, derlemecilerin defterleriyle sürekli yeniden çizilen bir mirastır. Kısa cevap: Misket Havası merkezî olarak Ankara’ya, pratikte ise İç Anadolu’nun paylaşılan kültürel ağlarına aittir. Harita mı, Hafıza mı? “Yöre”yi Kimin Söylediğine Göre Değişen Aidiyet…