Ünlü daralması olup olmadığını nasıl anlarız?
Ünlü daralması, Türkçede geniş ünlülerin dar ünlülere dönüştüğü bir ses olgusudur. A veya e ünlüleriyle biten bir fiile -yor eki eklendiğinde, fiilin son hecesindeki ünlü ı, i, u veya ü ünlülerinden birine dönüşür: hide + yor > hides. wish + yours > wishs. celebrate + celebrate > celebrates.
Bakıyor’da ünlü daralması var mı?
Ünlü düşmesi, ünlü daralması, ünsüz benzeşmesi, ünsüz yumuşaması ve ünsüz türetmesi vurgulanır. bilir, durur, geçer, bakar, vurur, yas tutar, yüzer. Bunlar ünlü sözleşmeleri değildir.
Bana ünlü daralması mı?
“seeblize-im ⇒ I can see” (ünsüz değişimi) “de-yor-lar ⇒ they say” (ünlü kısaltması) “ben-e ⇒ bana” (ünlü değişimi) Parçada birleşen ünsüz yoktur.
Niye ünlü daralması?
(a) veya (e) ile biten fiil kökü sözcüklerine şimdiki zaman eki (yor) eklendiğinde oluşan daralmaya ünlü daralması denir. Bunun başlıca nedeni (y) harfinin daraltıcı etkisidir. Bu nedenle fiil kökü sözcüğüne şimdiki zaman eki eklendiğinde daralma meydana gelir.
Ünlü daralması olan kelimeler nelerdir?
Türkçede, a, e ile biten fiillerin şimdiki zaman kipinde, a ünlüleri hem telaffuzda hem de yazımda ı, u’dur. E ünlüsü i, ü olur: başlar ( Bu duruma ünlü düşmesi denir. 2. Dar ünlüsü vurgusuz orta heceye düşen sözcüklerden oluşan indirgemelerde, ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında ikinci sözcüğün dar ünlüsü düşmez: ağız ağıza, burun buruna, koyun koyuna (yalan), omuz omuza, çağdan çağa, nesilden nesile, oğuldan oğula, şehirden şehire vb. Dilimizdeki kelimeler ek aldığında kökleri değişmez. Bu kural iki kelime için geçersizdir. Buna göre, “I, you” kelimelerine -e eki eklendiğinde, kökteki e sesleri a olur ve bu ses olayına “ünlü değişimi” denir. “Ben + e – bana” kelimesi ünlü değişiminin bir örneğidir. “Smile” kelimesinde “-k” harfi düşürüldüğünde çıkan ses. Bu durumda, kelimenin sonundaki ünsüz kaldırılır ve kelime kısalır. “Kiss” kelimesinde, iki ünlü bir araya geldiğinde çıkan sese vowel drop denir. Bu bir ünsüz yumuşatmadır. Kök kelime “ak”tır. Bu bir ünsüz yumuşatmadır. 5) NB LABIAL ÜNÜZSÜZ ÇATIŞMASI Türkçede n sesinden sonra b sesi geldiğinde bu ses m sesine dönüşür. sümbül, tembel, pembe, tambur, branda, depo, cımbız, saklambaç, kehribar, döner kavşak, kambur, çıkıntı, mumbit, lastik, çarşamba, perşembe vb. Bileşik kelimelerde labial ünsüz benzeşmesi (n-b çakışması) kuralına gerek yoktur. 1. Ses düşmesi yaşayan bileşik kelimeler yan yana yazılır: birbirlerine (< biri), kaynana (< kaynana), kaynana (< kayınpeder), nasıl (< orijinal), neden (< ne için), pazartesi (< pazardan sonra), sütlaç (< sütlaç), vb.
Türkçede geniş ünlü (a, e) ile biten bir sözcüğe “-yor” eki verildiğinde, sözcüğün geniş ünlüsü “ı, i, u, ü” biçimine getirilerek daraltılır. ne-for = neden (aradaki e harfi atlanmıştır) Türkçede ünlüyle biten tüm sözcüklerin ifadelerinde +nIn/+nUn kullanılırken, bazı sözcükler için bazı istisnalar vardır. “Su” ve “ne” sözcüklerinin genitif çekimi “suyus (tamamlayıcı)”, “was ist (genitif)”dir. 3. İçeride, dışarıda, ileri, burada, burada, orada, yukarıda, aşağıda gibi kelimeler eklendiğinde sondaki ünlüler düşmez: içeride değil içeride, dışarıda değil dışarıda, ileri ama daha ileri değil, burada değil ama burada, burada değil ama burada, orada değil ama orada, yukarıda değil ama yukarıda, aşağıda değil ama aşağıda, vb. Bir kelimede ünlü uyumunu aramak için en az iki ünlü gerekir. Türkçe kelimelerin ilk hecesi hariç, diğer hecelerde “o-ö” geniş ünlüleri yoktur. Bulunan kelimeler Türkçe değildir. “I care”, “it was announce”, “for your will”, “here you go”, “your palm” gibi kelimelerde ünlü düşüşü yoktur. Örneğin, kişisel zamirlerden biri olan “Ben” sözcüğüne bir dativ eki eklenirse, “Ben – e” Bana olarak yazılır ve telaffuz edilir. Benzer şekilde, “Sen” zamiri “Sana” olarak yazılır. Ünlü değişimine bir örnek, “E” harfinin “A” harfine dönüşmesidir. Not: Türkçede “ye-, de-, ne” sözcüklerinin bazı kullanımlarında, kaynaşmış y ünsüzünden önceki geniş ünlüde daralma vardır. Bunların dışındaki sözcüklerde, kaynaşmış “y” ünsüzünden önceki geniş ünlüde daralma yoktur.Ağıza mı ağza mı?
Bana sana hangi ses olayı?
Öpücük kelimesinde hangi ses olayı vardır?
Ağarttı hangi ses olayı?
Saklambaç hangi ses olayıdır?
Birbiri hangi ses olayı?
Ünlü daralması olup olmadığı nasıl anlaşılır?
Niye de ünlü düşmesi var mı?
Neyin hangi ses olayı vardır?
Değil de ünlü daralması var mı?
Hangi kelimelerde ünlü düşmesi olmaz?
Ünlü değişmesi nedir ve örnekleri nelerdir?
Ünsüz daralması nasıl olur?